74. rocznica sowieckiej agresji na Polskę

Opublikowano:
Autor:

 74. rocznica sowieckiej agresji na Polskę - Zdjęcie główne
Udostępnij na:
Facebook

Przeczytaj również:

Wiadomości

Losy jarociniaków. W niedzielę 17 września  1939 roku o świcie, dopełnił się los Rzeczypospolitej. Pomiędzy godz. 2 a 3 w nocy polski ambasador w Moskwie, Wacław Grzybowski, został pilnie wezwany do Komisariatu Spraw Zagranicznych ZSRR, gdzie przedłożono mu notę podpisaną przez ludowego komisarza spraw zagranicznych Wiaczesława Mołotowa informującą o upadku państwa polskiego. Oczywiście Polski ambasador noty nie  przyjął co dla biegu wypadków nie miało już znaczenia. Sowieci realizując pakt Ribbentrop – Mołotow, rozpoczynali właśnie marsz na zachód. Polska bez wypowiedzenia wojny została zaatakowana przez ZSRR. W połowie września 1939 r. Polacy wciąż walczyli próbując zatrzymać niemiecką agresję. Kosztem wielkich strat stawiali opór w nadziei, że doczekają się interwencji militarnej Francji i Anglii, sojusznicy jednak zawiedli. Prezydent RP Ignacy Mościcki w swym orędziu do Polaków mówił m.in.: „Obywatele! Gdy armia nasza z bezprzykładnym męstwem zmaga się z przemocą wroga od pierwszego dnia wojny, aż po dzień dzisiejszy, wytrzymując napór ogromnej przewagi niemieckich sił zbrojnych, nasz sąsiad wschodni najechał nasze ziemie, gwałcąc obowiązujące umowy i odwieczne zasady moralności. Stanęliśmy tedy nie po raz pierwszy w naszych dziejach w obliczu nawałnicy, zalewającej nasz kraj z zachodu i wschodu. […]
Od momentu uderzenia na Polskę, Armia Czerwona dokonywała wielu zbrodni wojennych, mordując jeńców i masakrując ludność cywilną. Radzieccy dowódcy wojskowi wzywali do mordów i przemocy. Dowódca Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej w jednej z odezw napisał: „Bronią, kosami, widłami i siekierami bij swoich odwiecznych wrogów – polskich panów”.


    Na terenach zajętych przez Sowietów po 17 września 1939 roku znalazło się wielu mieszkańców Ziemi Jarocińskiej i samego Jarocina. Byli wśród nich cywile  i żołnierze. Działania na froncie spowodowały, że zmobilizowani żołnierze wraz ze swymi oddziałami znaleźli się na terenach  wschodniej części Polski. Niestety, los około czterdziestu jarociniaków dopełnił się kilka miesięcy później w „dołach śmierci” w Charkowie, Katyniu i Starobielsku. Od 1936 roku do wybuchu wojny Komendantem Powiatowej Komendy Uzupełnień w Jarocinie był major Adam Sołtan . W pierwszych dniach września 1939 roku, zgodnie z rozkazem ewakuował się wraz z pracownikami KRU i ich rodzinami z Jarocina na południe Polski w kierunku granicy rumuńskiej. Ale wszystko potoczyło się inaczej. Działania wojenne i bombardowania w okolicy Wielunia i Kępna spowodowały, że transport ewakuujących się oficerów z Jarocina i ich rodzin skierowany został na Kutno i Warszawę, a później dalej na wschód w okolicę miejscowości Równe pod Żytomierzem. To był już 16 września. Po rozlokowaniu rodzin u miejscowej ludności, następnego dnia na te tereny wkroczyła Armia Czerwona. Natychmiast pojawiło się też NKWD i zabrało wszystkich Polaków , którzy byli w mundurach. Komendant mjr. Adam Sołtan zakończył swoje życie w Katyniu. Ich rodziny – żony z dziećmi zostały przewiezione w głąb Związku Radzieckiego… W grupie ewakuujących się oficerów i urzędników z Jarocina był m.in. burmistrz Edmund Rogalski z żoną i trójką dzieci. Kiedy znajdowali się w okolicach Warszawy zdecydował się na powrót do Jarocina, gdzie dotarł w pierwszych dniach października 1939r.

Andrzej Gogulski

Zdjęcie przedstawia grupę oficerów i pracowników cywilnych Komendy Rejonu Uzupełnień w Jarocinie. Wśród nich major Adam Sołtan. Siedziba Powiatowej Komendy Uzupełnień znajdowała się w budynku przy zbiegu ulic Paderewskiego i Sienkiewicza, ( budynek w stanie pierwotnym zachował się do dzisiaj). Zdjęcie pochodzi ze zbiorów rodzinnych Pani Krystyny Zawadzkiej, Prezesa Klubu Historyków Regionalistów w Jarocinie. Za jego udostępnienie bardzo  dziękuję.

 

Udostępnij na:
Facebook
wróć na stronę główną

ZALOGUJ SIĘ - Twoje komentarze będą wyróżnione oraz uzyskasz dostęp do materiałów PREMIUM.

e-mail
hasło

Nie masz konta? ZAREJESTRUJ SIĘ Zapomniałeś hasła? ODZYSKAJ JE