Dzisiaj policjanci w całym kraju prowadzą działania kontrolno-prewencyjne „TELEFONY".
Akcja odbywa się pod patronatem Europejskiej Organizacji Policji Ruchu Drogowego TISPOL.
- Jej celem jest egzekwowanie od kierujących pojazdami przestrzegania zakazu korzystania podczas jazdy z telefonu wymagającego trzymania słuchawki lub mikrofonu w ręku, niemniej jednak policjanci będą reagować na każde zachowanie niezgodne z prawem - mówi asp. Agnieszka Zaworska, rzecznik prasowy KPP w Jarocinie.
Jaki wpływ na zachowanie kierowcy na drodze ma rozmowa przez telefon czy korzystanie z urządzeń mobilnych? Czytaj rozmowę z dr EWĄ ODACHOWSKĄ - psychologiem transportu z Instytutu Transportu Samochodowego
Każde oderwanie wzroku to zagrożenie
Jaki wpływ na zachowanie kierowcy na drodze ma rozmowa przez telefon czy korzystanie z urządzeń mobilnych?
Nawet jeżeli rozmawiamy przy użyciu zestawu głośnomówiącego rozmowa przez telefon stanowi obciążenie dla ośrodkowego układu nerwowego do tego stopnia, że dość znacznie wpływa na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. W praktyce oznacza to, że gdy próbujemy jednocześnie skoncentrować się na prowadzeniu samochodu oraz rozmowie przez telefon, naszej uwadze może umknąć wiele informacji, związanych np. z pojawieniem się pieszych na drodze, zmianami w oznakowaniu lub zachowaniu innych kierujących. Jeszcze bardziej niebezpieczne jest pisanie lub odczytywanie wiadomości tekstowych, wysyłanie e-maili czy korzystanie z Internetu. Wykonywanie tych czynności oznacza konieczność oderwania wzroku od tego, co dzieje się na drodze. Dekoncentracja kierowcy jest wówczas nieunikniona, nawet jeśli jest to tylko krótka wiadomość.
Warto mieć świadomość, że pojazd jadący z prędkością 70 km/h w ciągu sekundy przejeżdża 20 metrów, czyli każdorazowe oderwanie wzroku niesie olbrzymie zagrożenie, bo kierowca nie widzi tego co się dzieje na drodze.
Z jednej strony jest to kwestia dekoncentracji, która jest udziałem kierowcy, ale też z drugiej strony jest to kwestia oderwania wzroku, a to jest absolutnie nieadekwatnym zachowaniem. (…) Nie należy przeceniać swoich umiejętności, wykonywanie dwóch czynności równocześnie, czyli rozmowa przez telefon, nawet z użyciem zestawu głośnomówiącego przy jednoczesnej percepcji ruchu drogowego uniemożliwia niejednokrotnie podejmowanie właściwych decyzji związanych z zachowaniem bezpieczeństwa.
Używanie telefonu czy korzystanie z innych mobilnych urządzeń jest tak samo niebezpieczne jak jazda pod wpływem alkoholu?
Jeżeli wysyłamy smsy, e-maile czyli odwracamy wzrok, to można to uznać jako nieobserwowanie ruchu i pod tym względem podobnie zachowuje się kierowca, który jest pod wpływem alkoholu. Porównuje się te dwie czynności. Analizy pokazują, że kierowcy, którzy rozmawiają przez telefon podczas prowadzenia samochodu, mają dłuższy czas reakcji, co wpływa na zwiększenie się drogi zatrzymania. Zarówno jedna i druga, niezależnie czy one się od siebie różnią znacznie, czy nieznacznie, wpływają na bezpieczeństwo ruchu drogowego, kierowcy i innych uczestników.
Czy są takie statystyki, które wskazywałby jaki procent wypadków jest wynikiem używania tych urządzeń?
Nie ma dokładnych statystyk w tym obszarze. Domniemuje się, są to też obserwacje policjantów, którzy pracują na miejscu zdarzeń, że nawet co czwarty wypadek może być wynikiem używania telefony komórkowego. W Instytucie Transportu Samochodowego prowadzimy badania dotyczące zachowania w ruchu drogowym, w których kierowcy deklarują, że większość z nich obserwuje codziennie osoby, które prowadząc pojazd używają telefonu. Natomiast, jeżeli zapytamy kierowców, czy też tak postępują, to nie każdy się do tego przyznaje. W badaniach nazywamy to luką świadomości, a zatem zjawisko, w którym obserwujemy pewne zachowania, do których sami się nie przyznajemy. Warto jednak zaznaczyć, że coraz więcej kierowców potwierdza, że aktywnie korzysta z telefonu w czasie jazdy.
Co należy zrobić, aby uczestnicy ruchu drogowego nie korzystali z telefonów i urządzeń mobilnych w czasie jazdy?
Mam wrażenie, że kierowcy przeceniają swoje umiejętności, mają też deficyty w szacowaniu ryzyka przy jednoczesnym przeszacowywaniu własnych umiejętności. Zazwyczaj jest tak, że jak coś się udało raz czy drugi, to zakładam, że powiedzie mi się po raz kolejny. Dopiero wtedy, kiedy się coś wydarzy i im się to nie uda, to przychodzi autorefleksja. Wtedy kierowcy przyznają, że może niepotrzebnie odwracali wzrok, bo konsekwencją tego było najechanie na jakąś przeszkodę, czy uderzenie w auto poprzedzającego uczestnika ruchu drogowego. Należy podkreślać rolę wczesnej edukacji, począwszy od okresu wczesnodziecięcego. Przedszkolem ruchu drogowego jest tylne siedzenie auta. To tutaj dziecko uczy się przez obserwację i modelowanie tego, co będzie powielało w okresie dorosłości (…). Nie wyobrażam sobie sytuacji, w której rodzic mówi dziecku, że nie należy czegoś robić, podczas gdy sam swoim zachowaniem uczy nieakceptowanych społecznie czynności. To samo dotyczy instruktora nauki jazdy, który będzie nieskuteczny, jeżeli powiela złe nawyki, a potem wymaga od kursanta odpowiedzialnego zachowania. Bądźmy z tym spójni. (..) Najlepszymi metodami na przeciwdziałanie takim zachowaniom jest edukacja. Podkreśla się także rolę kampanii społecznych bazujących na pokazywaniu skutków, aby kierowca nie musiał się przekonywać na własnej skórze, czym może się zakończyć takie postępowanie. Choć w tym względzie zawsze bardziej skuteczne były strategie pokazujące pozytywny aspekt zmiany zachowania.
