Na co dofinansowanie w programie Czyste Powietrze 2024? Piece gazowe i nie tylko [PORADNIK]

To właśnie na listę ZUM wpisywane są urządzenia grzewcze, których parametry nie tylko spełniają określone warunki, ale także są potwierdzone badaniami prowadzonymi przez akredytowane laboratoria. Wszystko po to, aby ograniczyć możliwość występowania nieuczciwych praktyk oraz, by z rynku stopniowo znikały gorszej jakości pompy ciepła, które powodowały znaczne zużycie energii elektrycznej, co przekłada się na wysokie opłaty.  

Jednak, jeśli ktoś chciałby skorzystać z dofinansowania w programie Czyste Powietrze już teraz, powinien pamiętać, że do 13 czerwca obowiązywać będzie okres przejściowy. To oznacza, że będzie można wybrać urządzenie (oraz materiał), które nie przeszło jeszcze co prawda pełnej certyfikacji związanej z obecnością na liście ZUM, ale jest w jej trakcie.  Liczyć ma się data wystawienia faktury. Zgodnie z informacjami Instytutu Ochrony Środowiska, jeśli faktury (lub równoważne dokumenty księgowe) za zakupione urządzenia będą wystawione najpóźniej 13 czerwca 2024 r., będą się one kwalifikowały do dofinansowania niezależnie od tego czy urządzenie zostało wpisane na listę ZUM.

Od 14 czerwca będzie można otrzymać zaliczkę lub inną formę pomocy już tylko na to, co znajduje się w wykazie ZUM.

6,4 miliarda złotych na wymianę "kopciuchów" i nie tylko. Z piecem gazowym lepiej szybko 

Łącznie do rozdania jest 6,4 miliarda złotych w całym kraju. Szacuje się, że to szansa dla 145 tys. gospodarstw domowych, które łącznie będą mogły wymienić ponad 111 tys. źródeł ciepła oraz zmodernizować około 100 tys. budynków. Przez lata w ramach programów można było otrzymać dofinansowanie do pieców gazowych. Podobnie jest obecnie, z tym że lepiej się pospieszyć. 

Zdajemy sobie sprawę, że perspektywa ewentualnego wycofania dotacji dla pieców gazowych wywołuje niezadowolenie i niepewność – zarówno wśród producentów kotłów gazowych, jak i ich użytkowników. Musimy jednak zastanowić się, czy jest sens finansować technologię, która od lat jest określona jako ta, od której będziemy odchodzić – czy nie lepiej skupić się na rozwiązaniach, które mają przyszłość? – powiedziała Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarko Wodnej, w wywiadzie dla "Dziennika Gazety Prawnej".

– Dlatego, jeśli chcemy stary piec wymienić na gazowy i otrzymać na to dofinansowanie, to lepiej się pospieszyć – precyzuje w rozmowie z naszym portalem Michał Konieczko, zajmujący się montażem pieców i pomp ciepła.

Od 2025 roku bez wsparcia dla pieców na paliwa kopalne. I znowu jest jedno "ale"

– Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, główny nacisk ma być kładziony na termomodernizację, oczywiście połączoną ze zmianą źródła ogrzewania lub dostarczania ciepła do budynku. Daje to lepsze efekty, ale oczywiście jest też droższe – tłumaczy nasz rozmówca.

Warto również pamiętać o przepisach unijnych, zgodnie z którymi od 2025 r. państwa członkowskie UE nie będą mogły udzielać wsparcia (dofinansowania, ulg podatkowych) do instalowania pieców na paliwa kopalne – węglowe, olejowe oraz na gaz ziemny.

Na liście ZUM nadal można znaleźć między innymi kotły gazowe kondensacyjne, czyli można złożyć wniosek o dofinansowanie ich zakupu. Jednak również w tym przypadku nie wiemy, jak długo jeszcze – mówi Michał Konieczko.

Jest jednak wyjątek, który dyrektywa unijna dopuszcza w kwestii ogrzewania gazowego. Będzie je można stosować nawet po wprowadzeniu zakazu, jeśli piec gazowy będzie jednym z elementów hybrydowego sposobu ogrzewania – np. poprzez połączenie kotła gazowego z jednym z elementów odnawialnych źródeł energii, choćby z panelami słonecznymi.

Hybrydowe ogrzewanie pozwala zmniejszyć koszty. Jego składniki mogą działać naprzemiennie lub równolegle – czyli raz jedno, a potem drugie lub oba jednocześnie. Można to uzależnić od aktualnych kosztów energii – wybrać, co tańsze. Dodatkową zaletą jest to, że w przypadku awarii jednego z urządzeń – wciąż do dyspozycji jest drugie.

– Na pewno jest to jedno z najtańszych rozwiązań, a jednocześnie ogrzewanie hybrydowe znacznie ogranicza też zanieczyszczenie środowiska – wyjaśnia Michał Konieczko. – Ważny jest odpowiedni dobór urządzeń. Tak, by jak najlepiej współgrały ze sobą. Na rynku są nawet dostępne już gotowe połączenia takie jak piec gazowy kondensacyjny z pompą ciepła – mówi. 

Z piecem gazowym nie ma być problemu także w przypadku stosowania rosnącej domieszki biokomponentów do ogrzewania gazowego. To taki odpowiednik biopaliw – tylko, że zamiast do baków samochodów używa się go do ogrzewania domów, wody. 

Jednak trzeba pamiętać, że unijna dyrektywa to nie twardy przepis, ale zbiór zaleceń, na podstawie których tworzy się prawo w danym kraju. Dlatego ostateczny kształt przepisów będzie zależny do polskiego ustawodawcy.

Czyste powietrze 2024. Ile dokładnie możesz dostać? 

Podsumowując, dofinansowanie można otrzymać na:

• wymianę "kopciucha", czyli nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe na nowy efektywny i ekologiczny kocioł,
• modernizację instalacji grzewczej,
• ocieplenie budynku,
• wymianę okien i drzwi,
• zakup rekuperacji, czyli wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
• montaż instalacji PV, czyli instalacji fotowoltaicznej (paneli słonecznych).  

Wsparcie może do nas trafić w trzech formach. Są to: 

• Dotacja – dofinansowanie polegające na wypłacie przyznanych środków po zrealizowaniu części lub całości inwestycji.
• Dotacja z prefinansowaniem – dofinansowanie polegające na wypłacie części dotacji (w formie zaliczki) przed rozpoczęciem przedsięwzięcia lub na jego początku oraz pozostałej części dotacji po zakończeniu realizacji całego przedsięwzięcia.
• Dotacja na częściową spłatę kredytu kapitału bankowego – dofinansowanie na częściową spłatę kapitału kredytu, wypłacanego przez banki, które są partnerami programu „Czyste Powietrze”.